Powszechna Wystawa Krajowa, zorganizowana w 1929 roku z okazji 10-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii kraju. To ogromne przedsięwzięcie, którego skali i rozmachu nigdy wcześniej nie powtórzono, pokazywało dynamiczny rozwój odrodzonego państwa polskiego. Na wystawie prezentowano dokonania Polski w dziedzinie przemysłu, handlu, rolnictwa, opieki społecznej, wychowania fizycznego, sportu, kultury, sztuki i nauki.
Rola kobiet na Wystawie
Dzięki takim wydarzeniom, jak PeWuKa, społeczność kobiet zaczynała coraz bardziej zdawać sobie sprawę ze swojej wartości i możliwości. Wystawa stała się platformą, na której kobiety mogły pokazać, jak wielki wkład w odbudowę i rozwój kraju wnoszą w różnych dziedzinach życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego.
Pawilon Pracy Kobiet
Na ciekawy pomysł wpadła dziennikarka, pracująca na co dzień w wydziale propagandy Dyrekcji Pewuki, Maria Ruszczyńska – zaproponowała powstanie Pawilonu Pracy Kobiet. Ogłoszony na projekt budynku konkurs wygrała świeżo upieczona absolwentka architektury – Anatolia Hryniewiecka-Piotrowska. Lekka, modernistyczna bryła pawilonu doskonale wpisywała się w krajobraz Parku Wilsona, w którym miała zostać wybudowana. Organizacje kobiece nie maiły jednak funduszy na realizację tego ambitnego planu i tu panie wpadły na pomysł zbiórki pieniędzy. Wraz z Mennicą Państwową przygotowały żetony o wartości
1 zł i 5 zł. Ich dystrybucją zajęły się organizacje kobiece, małżonki samorządowców i prasa. Ciężką pracą i gigantycznym wysiłkiem udało się zgromadzić fundusze i powstał efektowny obiekt.
Budynek podzielony został na jedenaście części, które obrazować miały różne oblicza kobiecej aktywności: organizację gospodarstwa domowego, pracę społeczną, pracę umysłową, czystą sztukę, zdobnictwo, wychowanie fizyczne, emigrację, były też działy pracy zawodowej, historii, przemysłu kobiecego i kobiet na roli. Każda sekcja była świetnie przemyślana, a głównym zadaniem całości było uświadomienie zwiedzającym to, jak wielki jest wkład kobiet w odbudowę Polski i w jak wielu dziedzinach Polki działają. Pawilon Pracy Kobiet uroczyście otworzyła prezydentowa Michalina Mościcka.
Pawilon Pracy Kobiet-wnętrze
Pawilon Ziemianek i Włościanek
Kolejnym pawilonem, prezentującym rolę kobiet w życiu społecznym był budynek wzorowany na polskim dworku – Pawilon Ziemianek i Włościanek zaprojektowany przez Stanisława Mieczkowskiego, zlokalizowany w okolicach dzisiejszego Parku Kasprowicza. Powstał pod przewodnictwem Jadwigi z Lubomirskich Kwileckiej. Fundusze na ten obiekt pochodziły również ze zbiórki (ulotki i plakaty reklamujące zbiórkę dystrybuowano również za granicą) oraz wsparcia od Naczelnej Organizacji Związku Ziemian. Materiały budowlane, drewno i cegły ofiarowało ziemiaństwo wielkopolskie. Na wystawie panie pokazały te działania, z których były najbardziej dumne. Prezentowały prace prowadzonych przez siebie organizacji – między innymi kursy specjalistyczne dla kobiet wiejskich, działania na rzecz dzieci i młodzieży w tym organizacji kolonii i obozów, rozwój Polskiego Czerwonego Krzyża w gminach i powiatach. Pokazały też intelektualny wymiar swojej pracy.
Pawilon Ziemianek i Włościanek
Gigantyczna praca w skali kraju
Powszechna Wystawa Krajowa pokazywała jak gigantyczną pracę wykonują kobiety w skali nie tylko swojej wsi, miasta, regionu, ale w skali całego kraju. Pokazywała też, że kobiety nie są tylko odbiorcami czy konsumentkami, ale aktywnymi uczestniczkami życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego. To wydarzenie pomagało przełamywać stereotypy i promować ideę równouprawnienia. Stało się inspiracją dla kolejnych pokoleń Polek.
